Najważniejszym czynnikiem wpływającym na zachowania uczestników ruchu jest postrzeganie przestrzeni ruchu, stąd bardziej jednoznaczny i zrozumiały musi być zbiór informacji opisujący dany ruch. Umożliwia to łatwiejsze i szybsze podejmowanie decyzji przez np. kierującego pojazdem lub pieszego. Dlatego tak ważną rolę odgrywają znaki drogowe w przekazie informacji umożliwiając w ten sposób sprawny i bezpieczny „przebieg” ruchu. Podsumowując, mają one na celu: regulowanie i prowadzenie ruchu a także ostrzeganie i informowanie. Każdy znak drogowy ma „zakodowaną” informację, do odbioru, której wymagana jest wiedza, dzięki której odczytujemy jego znaczenie a następnie podejmujemy odpowiednie decyzję. Aby ułatwić przekaz informacji i by był on czytelniejszy szczególną uwagę zwraca się na następujące elementy: wielkość, wymiary, widoczność, z czym związana jest kolorystyka, odblaskowość i miejsce lokalizacji (szczegółowiej opisane w innym artykule).
Wielkość znaków drogowych
Wielkość znaku jest bardzo ważna, ponieważ zwraca ona uwagę obserwatora i przekazuje mu w jednoznaczny sposób informacje, dlatego powinna być ona dobrana według klasy technicznej i administracyjnej oraz rodzaju drogi a także miejsca lokalizacji.
Wyróżniamy pięć grup wielkość znaków drogowych:
Tabela 1. Rodzaje wielkości znaków i miejsca usytuowania
Rodzaj wielkości znaków | Klasa i rodzaj drogi, miejsce usytuowania |
Znaki wielkie (W) |
|
Znaki duże (D) |
|
Znaki średnie (S) |
|
Znaki małe (M) |
|
Znaki mini (Ml) |
|
Dodatkowo należy zwrócić uwagę na to, że:
- Przy oznakowaniu robót prowadzonych w pasie drogowym stosuje sie znaki o jedna grupę wielkości wyższa niż stosowane na danym odcinku drogi (z wyjątkiem robót prowadzonych w pasie drogowym autostrad, gdzie stosuje się znaki wielkie).
- Znaki A-7, B-20 powinny mięć taka sama grupę wielkości jak znaki na drodze z pierwszeństwem przejazdu, jednak nie mniejsza niż znaki średnie.
- Znaki nakazu C-9, C-10, C-11 umieszczane w miejscach przejść dla pieszych, w zależności od warunków widoczności, mogą być stosowane w grupach wielkości niższych niż obowiązujące na danej drodze.
- Jeżeli w opisach szczegółowych wymiary znaków lub tabliczek nie są podane w zależności od grupy wielkości znaków, wówczas ten znak
Wymiary znaków drogowych
Wymiary znaków drogowych ustala się biorąc pod uwagę widoczność a także względy estetyczne i oszczędnościowe, ponieważ są to odmienne kryteria ustalono standardowe wymiary znaków, dopuszczalne są odstępstwa w zależności od miejsca lokalizacji. Wymiarów zostały określone w szczegółowych opisach znaków. Wymiary znaków kategorii E zależą od przyjętej wysokości pisma, rodzaju i wielkości symboli oraz długości i liczby nazw miejscowości na nich umieszczanych, zgodnie z zasadami podanymi w opisach szczegółowych. Wymiary znaków kategorii F, G i tabliczek T oraz szczegółowe wymiary wszystkich znaków podane są w opisach szczegółowych.
Tabela 2. Podstawowe wymiary znaków kategorii A, B, C i D (wymiary podano w mm)
Grypa znaków | Symbol | Kategorie znaków | ||||
A | B | C | D | |||
Ostrzegawcze | Nakazu | Zakazu | Informacyjne | |||
Długość boku | Średnica | Długość podstawy | Wysokość (n=0,1,2) | |||
Wielkie | W | 1200 | 1000 | 1200 | 1200+300n | |
Duże | D | 1050 | 900 | 900 | 900+225n | |
Średnie | S | 900 | 800 | 600 | 600+150n | |
Małe | M | 750 | 600 | 600 | 600+150n | |
Mini | MI | 600 | 400 | 400 | 400+10 |
Uwaga: Wielkości te nie dotyczą znaków w związku z zabezpieczeniem miejsca wypadku drogowego.
Rys 1. Przykłady wielkości znaków w programie GA Znaki
Widoczność znaków drogowych
Widoczność znaku musi być zapewniona w każdych warunkach, ponieważ im szybsza identyfikacja treści tym osoba kierująca pojazdem ma więcej czasu na interpretacje, podjęcie odpowiedniej decyzji a także wykonanie prawidłowych czynności. Rola znaków drogowych wzrasta w warunkach gorszej widoczności kierowca ma ograniczone możliwości wizualne oceny drogi i rozwiązań organizacyjnych ruchu. Dlatego znaki powinny przyciągać uwagę, cechować się czytelnością i rozpoznawalnością. Uzyskuje się to poprzez zastosowanie standardowych kolorów, kształtów, symboli i wymiarów. Kolorystyka odpowiada ustalonemu porządkowi:
- Czerwony – Zakaz
- Żółty – Ostrzeżenie
- Zielony, Niebieski – Zezwolenie
Typy materiałów odblaskowych do stosowania w zależności od miejsca ich lokalizacji i klasy drogi przedstawiono w tabeli 3.
Tabela 3. Typy folii odblaskowej użytej na lica znaków w zależności od lokalizacji znaku drogowego — wymagania minimalne
Usytuowanie znaku | Drogi krajowe | Drogi wojewódzkie | Drogi powiatowe i gminne | |||
autostrady i drogi ekspresowe | drogi dwujezdniowe | drogi jednojezdniowe miedzynarodowe | inne drogi jednojezdniowe | |||
obok jezdni | 2 | 2 | 2 | 1(*) | 1(*) | 1(*) |
nad jezdnia | pryzmatyczna | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
(*) W przypadku znaków A-7, B-2, B-20, D-6, D-6a, D-6b obowiązuje stosowanie folii odblaskowych typu 2. Dla znaków szlaków rowerowych oraz znaków dla kierujących pojazdami wojskowymi dopuszcza sie stosowanie folii odblaskowych typu 1 na wszystkich drogach
- Do wykonywania lic znaków stosowanych do oznakowania robót prowadzonych w pasie drogowym stosuje się folie odblaskowa typu 2 lub folie pryzmatyczna.
- Do wykonywania lic znaków umieszczanych nad jezdnia na autostradach i drogach ekspresowych stosuje się folie pryzmatyczna. Zaleca się stosowanie folii pryzmatycznej do wykonywania lic tablic przeddrogowskazowych i drogowskazów umieszczanych obok jezdni na autostradach i drogach ekspresowych oraz znaków umieszczanych nad jezdnia na drogach krajowych i wojewódzkich. Odwrotna strona tarczy znaku i tabliczki, jeżeli nie jest wykorzystana do umieszczenia znaku dla jadących z przeciwnego kierunku, powinna mieć barwę szara. Na odwrotnej stronie tarczy znaku należy umieścić informacje zawierające dane identyfikujące producenta znaku, typ folii odblaskowej użytej do wykonania lica znaku, miesiąc i rok produkcji znaku. Dopuszcza się stosowanie folii pryzmatycznej odblaskowo-fluorescencyjnej żółto-zielonej lub pomarańczowej do wykonania lic znaków odblaskowych: A-10, A-14, A-17 i A-30 oraz tabliczki T-27 zlokalizowanych w miejscach szczególnie niebezpiecznych bądź o dużej wypadkowości. Dopuszcza się wykonywanie lic znaków D-6, D-6a i D-6b na tle folii pryzmatycznej odblaskowo-fluorescencyjnej żółto-zielonej lub pomarańczowej.
Widoczność znaków drogowych w nocy i przy gorszych warunkach atmosferycznych.
W celu zapewnienia dobrej widoczności znaków w różnych warunkach oświetlenia, atmosferycznych a także nocy stosuje się oświetlenie (podświetlenie) i odblaski. Pierwsza metoda wymaga doprowadzenia energii elektrycznej stąd często wykonywana jest na terenach miast. Rzadko wykorzystywanym rozwiązaniem jest stosowanie alternatywnych źródeł tworzących energię elektryczną takich jak wiatraki i panele słoneczne, dlatego stosowane są w najbardziej niebezpiecznych miejscach drogi. Najczęściej stosowane są odblaski na terenach zabudowy jak i poza nią. Oceniamy odblaskowość na podstawie:
– współczynnika luminacji wyrażającego stosunek luminacji danej powierzchni w określonym kierunku do luminacji idealnego rozpraszacza oświetlonego
– powierzchniowego współczynnika odblasku wyrażającego stosunek światłości powierzchni odblaskowej w kierunku obserwacji do natężenia oświetlenia przy powierzchni odblaskowej. Wartość określa się na podstawie kąta oświetlenia i obserwacji, jednostką jest [ cd/lx·m2] .
Wymagane są minimalne wartości tego współczynnika w warunkach technicznych.
Odblaskowość powinna spełniać następujące wymagania:
- Czytelność z odległości umożliwiającej identyfikacje znaku
- Brak rażenia
- Podczas opadów utrata tylko 25% odblasku
- Samooczyszczenie
Bibliografia:
1. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 czerwca 1999 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych. Dz.U. Nr 58 z dnia 26 czerwca 1999 r. poz. 622. – Załącznika 1 – Szczegółowe warunki techniczne dla znaków drogowych pionowych i warunki ich umieszczania na drogach.
765qwerty765