Najważniejszym czynnikiem wpływającym na zachowania uczestników ruchu jest postrzeganie przestrzeni ruchu, stąd bardziej jednoznaczny i zrozumiały musi być zbiór informacji opisujący dany ruch. Umożliwia to łatwiejsze i szybsze podejmowanie decyzji przez np. kierującego pojazdem lub pieszego. Dlatego tak ważną rolę odgrywają znaki drogowe w przekazie informacji umożliwiając w ten sposób sprawny i bezpieczny „przebieg” ruchu. Podsumowując, mają one na celu: regulowanie i prowadzenie ruchu a także ostrzeganie i informowanie. Każdy znak drogowy ma „zakodowaną” informację, do odbioru, której wymagana jest wiedza, dzięki której odczytujemy jego znaczenie a następnie podejmujemy odpowiednie decyzję. Aby ułatwić przekaz informacji i by był on czytelniejszy szczególną uwagę zwraca się na następujące elementy: wielkość, wymiary, widoczność, z czym związana jest kolorystyka, odblaskowość i miejsce lokalizacji (szczegółowiej opisane w innym artykule).

Wielkość znaków drogowych

Wielkość znaku jest bardzo ważna, ponieważ zwraca ona uwagę obserwatora i przekazuje mu w jednoznaczny sposób informacje, dlatego powinna być ona dobrana według klasy technicznej i administracyjnej oraz rodzaju drogi a także miejsca lokalizacji.
Wyróżniamy pięć grup wielkość znaków drogowych:

Tabela 1. Rodzaje wielkości znaków i miejsca usytuowania

Rodzaj wielkości znaków Klasa i rodzaj drogi, miejsce usytuowania
Znaki wielkie (W)
  •  na autostradach, umieszczane przy jezdniach głównych,
Znaki duże (D)
  • na drogach ekspresowych, umieszczane przy jezdniach głównych,
  • na drogach dwujezdniowych poza obszarem zabudowanym,
  • na drogach dwujezdniowych w obszarze za-budowanym, na których dopuszczalna prędkość jest większa niż 60 km/h,
Znaki średnie (S)
  • na łącznicach autostrad i dróg ekspresowych,
  • na jednojezdniowych drogach krajowych i wojewódzkich,
  • na drogach powiatowych, z wyjątkiem drogowskazów tablicowych,
Znaki małe (M)
  • na drogach gminnych,
  • drogowskazy tablicowe na drogach powiatowych,
Znaki mini (Ml)
  •  na słupkach przeszkodowych i tablicach kierujących,
  • na drogach w obszarze zabudowanym, gdy warunki drogowe nie pozwalają na stosowanie znaków większych lub zastosowanie większych znaków pogorszyłoby warunki widoczności pieszych na przejściu dla pieszych,
  • na wąskich uliczkach zabytkowych miast.
Dodatkowo należy zwrócić uwagę na to, że:
  • Przy oznakowaniu robót prowadzonych w pasie drogowym stosuje sie znaki o jedna grupę wielkości wyższa niż stosowane na danym odcinku drogi (z wyjątkiem robót prowadzonych w pasie drogowym autostrad, gdzie stosuje się znaki wielkie).
  • Znaki A-7, B-20 powinny mięć taka sama grupę wielkości jak znaki na drodze z pierwszeństwem przejazdu, jednak nie mniejsza niż znaki średnie.
  • Znaki nakazu C-9, C-10, C-11 umieszczane w miejscach przejść dla pieszych, w zależności od warunków widoczności, mogą być stosowane w grupach wielkości niższych niż obowiązujące na danej drodze.
  • Jeżeli w opisach szczegółowych wymiary znaków lub tabliczek nie są podane w zależności od grupy wielkości znaków, wówczas ten znak

Wymiary znaków drogowych

    Wymiary znaków drogowych ustala się biorąc pod uwagę widoczność a także względy estetyczne i oszczędnościowe, ponieważ są to odmienne kryteria ustalono standardowe wymiary znaków, dopuszczalne są odstępstwa w zależności od miejsca lokalizacji. Wymiarów zostały określone w szczegółowych opisach znaków. Wymiary znaków kategorii E zależą od przyjętej wysokości pisma, rodzaju i wielkości symboli oraz długości i liczby nazw miejscowości na nich umieszczanych, zgodnie z zasadami podanymi w opisach szczegółowych. Wymiary znaków kategorii F, G i tabliczek T oraz szczegółowe wymiary wszystkich znaków podane są w opisach szczegółowych.

Tabela 2. Podstawowe wymiary znaków kategorii A, B, C i D (wymiary podano w mm)

Grypa znaków Symbol Kategorie znaków
A B C D
Ostrzegawcze Nakazu Zakazu Informacyjne
Długość boku Średnica Długość podstawy Wysokość (n=0,1,2)
Wielkie W 1200 1000 1200 1200+300n
Duże D 1050 900 900 900+225n
Średnie S 900 800 600 600+150n
Małe M 750 600 600 600+150n
Mini MI 600 400 400 400+10

Uwaga: Wielkości te nie dotyczą znaków w związku z zabezpieczeniem miejsca wypadku drogowego.

Rys 1. Przykłady wielkości znaków w programie GA Znaki

Widoczność znaków drogowych

        Widoczność znaku musi być zapewniona w każdych warunkach, ponieważ im szybsza identyfikacja treści tym osoba kierująca pojazdem ma więcej czasu na interpretacje, podjęcie odpowiedniej decyzji a także wykonanie prawidłowych czynności. Rola znaków drogowych wzrasta w warunkach gorszej widoczności kierowca ma ograniczone możliwości wizualne oceny drogi i rozwiązań organizacyjnych ruchu. Dlatego znaki powinny przyciągać uwagę, cechować się czytelnością i rozpoznawalnością. Uzyskuje się to poprzez zastosowanie standardowych kolorów, kształtów, symboli i wymiarów. Kolorystyka odpowiada ustalonemu porządkowi:
  • Czerwony – Zakaz
  • Żółty – Ostrzeżenie
  • Zielony, Niebieski – Zezwolenie
Typy materiałów odblaskowych do stosowania w zależności od miejsca ich lokalizacji i klasy drogi przedstawiono w tabeli 3.
Tabela 3. Typy folii odblaskowej użytej na lica znaków w zależności od lokalizacji znaku drogowego — wymagania minimalne
Usytuowanie znaku  Drogi krajowe Drogi wojewódzkie  Drogi powiatowe i gminne
autostrady i drogi ekspresowe drogi dwujezdniowe drogi jednojezdniowe miedzynarodowe inne drogi jednojezdniowe
obok jezdni 2 2 2 1(*) 1(*) 1(*)
nad jezdnia pryzmatyczna 2 2 2 2 2

(*) W przypadku znaków A-7, B-2, B-20, D-6, D-6a, D-6b obowiązuje stosowanie folii odblaskowych typu 2. Dla znaków szlaków rowerowych oraz znaków dla kierujących pojazdami wojskowymi dopuszcza sie stosowanie folii odblaskowych typu 1 na wszystkich drogach

  • Do wykonywania lic znaków stosowanych do oznakowania robót prowadzonych w pasie drogowym stosuje się folie odblaskowa typu 2 lub folie pryzmatyczna.
  •  Do wykonywania lic znaków umieszczanych nad jezdnia na autostradach i drogach ekspresowych stosuje się folie pryzmatyczna. Zaleca się stosowanie folii pryzmatycznej do wykonywania lic tablic przeddrogowskazowych i drogowskazów umieszczanych obok jezdni na autostradach i drogach ekspresowych oraz znaków umieszczanych nad jezdnia na drogach krajowych i wojewódzkich. Odwrotna strona tarczy znaku i tabliczki, jeżeli nie jest wykorzystana do umieszczenia znaku dla jadących z przeciwnego kierunku, powinna mieć barwę szara. Na odwrotnej stronie tarczy znaku należy umieścić informacje zawierające dane identyfikujące producenta znaku, typ folii odblaskowej użytej do wykonania lica znaku, miesiąc i rok produkcji znaku. Dopuszcza się stosowanie folii pryzmatycznej odblaskowo-fluorescencyjnej żółto-zielonej lub pomarańczowej do wykonania lic znaków odblaskowych: A-10,  A-14, A-17 i A-30 oraz tabliczki T-27 zlokalizowanych w miejscach szczególnie niebezpiecznych bądź o dużej wypadkowości. Dopuszcza się wykonywanie lic znaków D-6, D-6a i D-6b na tle folii pryzmatycznej odblaskowo-fluorescencyjnej żółto-zielonej lub pomarańczowej.

Widoczność znaków drogowych w nocy i przy gorszych warunkach atmosferycznych.

     W celu zapewnienia dobrej widoczności znaków w różnych warunkach oświetlenia, atmosferycznych a także nocy stosuje się oświetlenie (podświetlenie) i odblaski. Pierwsza metoda wymaga doprowadzenia energii elektrycznej stąd często wykonywana jest na terenach miast. Rzadko wykorzystywanym rozwiązaniem jest stosowanie alternatywnych źródeł tworzących energię elektryczną takich jak wiatraki i panele słoneczne, dlatego stosowane są w najbardziej niebezpiecznych miejscach drogi. Najczęściej stosowane są odblaski na terenach zabudowy jak i poza nią. Oceniamy odblaskowość na podstawie:
– współczynnika luminacji wyrażającego stosunek luminacji danej powierzchni w określonym kierunku do luminacji idealnego rozpraszacza oświetlonego
– powierzchniowego współczynnika odblasku wyrażającego stosunek światłości powierzchni odblaskowej w kierunku obserwacji do natężenia oświetlenia przy powierzchni odblaskowej. Wartość określa się na podstawie kąta oświetlenia i obserwacji, jednostką jest [ cd/lx·m2] .
Wymagane są minimalne wartości tego współczynnika w warunkach technicznych.
Odblaskowość powinna spełniać następujące wymagania:
  • Czytelność z odległości umożliwiającej identyfikacje znaku
  • Brak rażenia
  • Podczas opadów utrata tylko 25% odblasku
  • Samooczyszczenie
Bibliografia:
1. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 czerwca 1999 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych. Dz.U. Nr 58 z dnia 26 czerwca 1999 r. poz. 622. – Załącznika 1 – Szczegółowe warunki techniczne dla znaków drogowych pionowych i warunki ich umieszczania na drogach.

765qwerty765